Enflasyonun etkisiyle ticari gayrimenkullerde kiralar son iki yılda hızla arttı. Yüksek kiralar en çok küçük üreticileri olumsuz etkiledi. Gayrimenkul sahiplerinin TÜFE’nin çok üzerinde kira artışı talep ettiğini belirten küçük işletme sahipleri, aradaki farkı müşteriye yansıtmak zorunda kaldıklarına dikkat çekerek, “Uygun fiyata alsak bile” diyerek yüksek kira maliyetine dikkat çekiyor. Hak etmediğimiz bir fiyata satmak durumunda kalıyoruz.”
‘MÜLK SAHİBİNİN RAHMETİNDEYİZ’
Ekonomim’in haberine göre; Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, son dönemde kira fiyatlarının esnafın korkulu rüyası haline geldiğini vurgulayarak, “Esnaflarımızın çoğu resmi olarak ihtiyaçlarını karşılamak için değil kirayı karşılamak için çalışıyor. aileleri.” Palandöken, konut kiralarında olduğu gibi ticari gayrimenkullere de yüzde 25’lik bir sınırlama getirilmesi gerektiğini belirterek, “Herhangi bir düzenleme yapılmadığı için kira artışları tamamen mülk sahibinin inisiyatifindedir. Bazı mülk sahipleri vicdanlı davranırken, bazıları maalesef çok yüksek zamlar talep ediyor. Özellikle İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerdeki esnafımızın bu yüksek kiraları ödemesi mümkün değil” dedi.
Palandöken, yüksek kiraları karşılayamayan birçok esnafın ya işyerini kapattığını ya da daha küçük bir dükkana taşınmak zorunda kaldığını vurguladı. Esnafın üzerindeki stopaj yükünün kaldırılmasını isteyen Palandöken, “Dükkanları kiralanan esnaf ve sanatkarlarımız, kar veya zarar etseler de işyeri kirasını ve kiradan doğan stopaj vergisini ödemek zorundalar. “Normalde işletme sahibinin kira gelirinden doğan vergiyi ödemesi gerekiyor” diye açıkladı.
YÜZDE 400’E KADAR ARTIŞ TALEBİ
Gebze Ticaret Odası Başkanı Abdurrahman Aslantaş, özellikle KOBİ kümesinde kiraların son dönemde çok arttığını kaydederek, 8-10 bin lira kira ödeyen bir işletmenin bunu 30-40 bin liraya çıkarması istendiğini belirterek, “Kiracı bu kirayı ödeyemeyince ev sahibinin yerine daha yüksek fiyata kiracı bulabiliyor. Ürün satan firmalar da kira artışlarını ürünlerine yansıtmada zorluk çekiyor. Çünkü yansıtınca rekabet avantajını kaybediyorlar” dedi. söz konusu.
KOBİ kümesinde bazı noktalarda kira artışlarının yüzde 400’lere ulaşabildiğini belirten Aslantaş, “Enflasyonun olmadığı dönemlerde kiralar çok az artacaktı. Artık kirayı enflasyon oranına göre artırsanız bile kira çok yüksek oluyor. “Mülk sahibi aynı yeri boşaltıp yeni kiracı bulduğunda, malik 3-4 katını bedel isteyebilir” dedi.
‘AVRO OLARAK KİRA İSTİYORLAR’
Bazı dükkan sahiplerinin euroya endeksli kira talep ettiğini belirten bir işletme sahibi, “Ama ben euro ile iş yapmıyorum” sözleriyle tepkisini dile getirerek, kiranın 10 bin 500 liradan 1000 liraya çıkarılması konusunda dükkan sahibiyle anlaştığını ifade etti. 20 bin lira ama bir gün sonra muhatabı 23 bin 500 lira dedi. Lira istediğini belirterek, “Artık her ay ‘Euro arttı, yıl sonunda şu kadar kira ödeyeceksin’ diye mesaj atıyorlar.” İşyeri sahipleri ise kiralık ev bulmanın neredeyse imkansız olduğunu belirtti. Geçmişte endüstriyel bölgelerde alışveriş yapın ve bugün dükkanların yaklaşık yüzde 10’unun boş olduğunu hatırlattı.
Masrafların yüksek olması nedeniyle dükkanını kapatmayı düşündüğünü söyleyen bir diğer operatör ise, “Kazandığım her şeyle kirayı karşılamaya çalışıyorum. Böyle bir durumda neden mağaza işleteyim ki? O sorar. İşletme sahipleri, bazı sahiplerinin dava açmakla tehdit ettiğini, hatta bazılarının acımasız güce başvurduğunu söylüyor.
TİCARİ GAYRİMENKULLERİN İLANDA KALMA SÜRESİ UZATILDI
Zingat Satış ve Ticari Genel Müdür Yardımcısı Eser Karaismailoğlu, fiyatlardaki hızlı artışın ardından aynı artışların kiralarda da görüldüğünü ancak ticari gayrimenkullerde kira sınırlaması olmaması nedeniyle artışın daha hızlı olduğunu vurguladı. Karaismailoğlu, ilan edilen fiyatlara göre Türkiye genelinde yüzde 140-150 aralığında artışlar yaşandığını belirtti. Kiraların yüksek olması nedeniyle mal sahibi ile işletmeci arasında anlaşmazlık çıkabileceğine işaret eden Karaismailoğlu, yüksek kira talebi nedeniyle ticari gayrimenkullerde ilan süresinin uzatıldığına dikkat çekti. Karaismailoğlu, “Fiyatlar arttıkça pazarlama süreleri uzadı. Ticari tarafta ortalama 90 günü görmeye başladık. “Genel olarak piyasada reklamların süresi zaten çok uzundu” dedi.
