Karabük’ten depreme dayanıklı yapılar yapılması için teklif geldi.
Tarihi Safranbolu evlerinde çerçeve sisteminin betonarme yapılara göre daha güvenli olduğu belirtiliyor.
Açıklama Karabük Üniversitesi Başak Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi Cengiz tarafından yapıldı. Dr. Aysun Özköse yaptı.
18. yüzyıla kadar uzanır
Özköse, Safranbolu evlerinin 18’inci, 19’uncu ve 20’nci yüzyılın başlarında yapıldığını hatırlattı.
Tarihi konakların yapımında binlerce yıllık tecrübe ve bilgi birikiminin kullanıldığına işaret eden Özköse, meydana gelen sarsıntılarda bu yapıların ayakta kaldığını vurguladı.
“Şiddetli depremlere bile dayanır”
Özköse, Safranbolu konutlarında ‘Çatkı’ sisteminin çok iyi düşünüldüğüne değinerek detayları paylaştı:
Bu sistemde ahşap taşıyıcılar belli bir matematiğe göre yerleştirilmektedir. Sistem yatay yüklere karşı planlanmış ve donatılar kullanılmıştır. Safranbolu konutları gibi klasik Türk konutları şiddetli sarsıntılara bile dayanır.
“Bir parçası zarar görse de tamamen yıkılmaz”
Sistemin doğası gereği yapının bir kısmı zarar görse bile tamamen yıkılmaz. Çünkü her parça birbirinden bağımsızdır. Bir binada binlerce destek direği vardır.
“Kaçış güvenliği var”
Safranbolu evlerinin temellerinin kaya bulunana kadar kazıldığını, ilk katlara 1 metre kalınlığında taş duvarla ulaşıldığını belirten Özköse, evlerin duvarlarına neme karşı dayanıklı olması için kireç sürüldüğünü sözlerine ekledi.
Safranbolu evlerinin yapımında kullanılan karkas sisteminin yeni yapılarda da kullanılabileceğini belirten Özköse, şunları kaydetti:
Depremi önleyemeyiz ama depremin etkilerini önleyebiliriz. ‘Çerçeve sistem’ ile inşa edilen yapılarda sarsıntı anında kaçış emniyeti vardır. Bina sadıktır. Bir bölümü yıkılsa bile yapı diğer noktalarıyla ayakta durabiliyor. Kaçmak için zaman olabilir. Bu sadece Safranbolu konutları için geçerli değil. Tüm dünyada ahşap çerçeveli yapılar için geçerlidir.
“Ahşap karkas yapılar betonarme yapılardan daha güvenlidir”
Klasik ahşap çerçeveli yapılar, her 60 santimetrede bir dikmeler, yatay çaprazlar ve çapraz desteklerle garanti edilir. Ahşap karkaslı klasik yapılar depremlerde kötü çözülmüş betonarme yapılara göre daha güvenilirdir.
Murat Kurum: Zelzele bölgesinde yukarıdaki 6 dükkan ve apartman kapatılacak Haberin Detayları
